path: root/docs/docs/stable/installer/nl/SelectAndUseISOs2.xml

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?><section xmlns="http://docbook.org/ns/docbook" xmlns:ns="http://docbook.org/ns/docbook" xmlns:ns3="http://www.w3.org/2000/svg" xmlns:ns4="http://www.w3.org/1999/xlink" xmlns:ns42="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" xmlns:ns5="http://www.w3.org/1999/xhtml" version="5.0" xml:lang="nl" xml:id="Select-and-use-ISOs">
  
  
  
  
  
  
  
  <info>
    <!-- Made by Lebarhon 2014 03 26 

Lebarhon updated for Mageia 6 2016 12 16 (still waiting for clarification about 1.3.2-->
<!--2018/02/07 apb: Text and typography.-->
<!--2018/02/17 apb: Typo-->
<!--2018/02/19 apb: Update Download.png to Mga6.-->
<!--2018/02/20 apb: Adjusted sections 1.1 and 1.2.
  a) The main intro previously stated that there were 2 families of media, but listed at 1.2.4 is NetInstall. Therefore, I included a NetInstall entry in 1.1.
  b) Logically followed to move the NetInstall description up frome 1.2.4 to the main intro.
  c) Moved the 'Important' text from Live 1.2.3.1 Common features to the main intro because it is not really part of 'Common features', and I think its more natural location is in the main intro.-->
<!--2018/02/25 apb: Centre-align all PNG's.-->
<!--2019/01/03 apb: Update checking.png (which also includes sha512 option). Some rewording to 1.2.4.2, 1.3.1, 1.4.2.3.5. Update text to include sha512 option in 1.3.1 & 1.3.2-->
<title xml:id="Select-and-use-ISOs-ti1">Selecteer en gebruik ISO's</title>
  </info>
  <section>
    <title>Introductie</title>
    <para>Mageia wordt verspreid d.m.v. iso-beeldbestanden. Deze pagina zal u helpen
bij het kiezen van een beeldbestand dat aan uw wensen voldoet.</para>
    <para>Er zijn drie soorten installatie-media:</para>
    <itemizedlist>
      <listitem>
        <para><emphasis role="bold">Klassieke installatie:</emphasis> Deze media geven u
maximale flexibiliteit voor wat u installeert en hoe u uw systeem instelt.
U heeft met name de keuze welke werkomgeving(en) u installeert.</para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para><emphasis role="bold">Live media:</emphasis> Hiermee kunt u Mageia
uitproberen zonder haar te installeren of iets op uw computer te
veranderen. Toch bevat elk Live medium ook een installatieprogramma, dat
gekozen kan worden tijdens het opstarten van dit medium of later vanuit het
Live besturingssysteem.</para>
        <note>
          <para>De Live installatie is eenvoudiger dan de klassieke - maar u heeft minder
instelmogelijkheden.</para>
        </note>
        <important>
          <para>Live ISO's kunnen enkel voor <quote>schone</quote> installaties gebruikt
worden, u kunt er geen oudere Mageia-installatie mee bijwerken.</para>
        </important>
      </listitem>
      <listitem>
        <para><emphasis role="bold">Netwerkinstallatie</emphasis>: Dit zijn minimale ISO's
die enkel het nodige bevatten om het DrakX-installatieprogramma te starten
en <literal>DrakX-installer-stage2</literal> en andere pakketten te vinden
die nodig zijn om de installatie voort te zetten en te voltooien. Deze
pakketten kunnen op de harde schijf van de pc staan, op een lokaal station,
lokaal netwerk of op internet.</para>
        <para>Deze media zijn erg licht (minder dan 100 MB) en zijn geschikt als er te
weinig bandbreedte is om een volledige dvd te downloaden, of als u een pc
heeft zonder dvd-station of die niet van een geheugenstick kan booten.</para>
      </listitem>
    </itemizedlist>
    <para>Meer details worden in de volgende secties gegeven .</para>
  </section>
  <section>
    <title>Media</title>
    <section>
      <title>Definitie</title>
      <para>Hier is een medium (meervoud: media) een iso-bestand, dat het installeren
en/of bijwerken van Mageia mogelijk maakt, en voorts elk fysiek medium (dvd,
usb-stick, ...) waar het iso-bestand op gekopieerd is.</para>
      <para> <link ns4:href="http://www.mageia.org/en/downloads/">Hier</link> kunt u
Mageia's iso-bestanden vinden.</para>
    </section>
    <section>
      <title>Klassieke installatiemedia</title>
      <section>
        <title>Algemene eigenschappen</title>
        <itemizedlist>
          <listitem>
            <para>Deze ISO's gebruiken het traditionele installatieprogramma, DrakX</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>U kunt er een schone installatie mee doen of een oudere Mageia-installatie
mee bijwerken.</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Verschillende media voor 32- en 64-bits architectuur.</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Enkele tools zijn beschikbaar in het
installatie-<quote>Welkomst</quote>scherm: <emphasis>Reddingssysteem,
Geheugentest </emphasis> en Hulpprogramma voor apparatuurdetectie<emphasis></para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Elke dvd bevat veel beschikbare werkomgevingen en talen</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>U zult tijdens de installatie de keuze krijgen om niet-vrije software toe te
voegen</para>
          </listitem>
        </itemizedlist>
      </section>
    </section>
    <section>
      <title>Live-media</title>
      <section>
        <title>Algemene eigenschappen</title>
        <itemizedlist>
          <listitem>
            <para>Hiermee kunt u een indruk van het Mageia-besturingssysteem krijgen zonder
het te moeten installeren</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>De Live-media bevatten ook een installatieprogramma.</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Elk iso-bestand bevat slechts één werkomgeving (Plasma, GNOME of Xfce)</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Verschillende media voor 32- en 64-bits architectuur.</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Ze bevatten niet-vrije software</para>
          </listitem>
        </itemizedlist>
      </section>
      <section>
        <title>Plasma-live-dvd</title>
        <itemizedlist>
          <listitem>
            <para>Enkel Plasma-werkomgeving</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Alle beschikbare talen zijn aanwezig</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Alleen 64-bits architectuur</para>
          </listitem>
        </itemizedlist>
      </section>
      <section>
        <title>GNOME-live-dvd</title>
        <itemizedlist>
          <listitem>
            <para>Enkel GNOME-werkomgeving</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Alle beschikbare talen zijn aanwezig</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Alleen 64-bits architectuur</para>
          </listitem>
        </itemizedlist>
      </section>
      <section>
        <title>Xfce-live-dvd</title>
        <itemizedlist>
          <listitem>
            <para>Enkel Xfce-werkomgeving</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Alle beschikbare talen zijn aanwezig</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>32- of 64-bits architectuur</para>
          </listitem>
        </itemizedlist>
      </section>
    </section>
    <section>
      <title>Netwerkinstallatie-media</title>
      <section>
        <title>Algemene eigenschappen</title>
        <itemizedlist>
          <listitem>
            <para>Verschillende media voor 32- en 64-bits architectuur.</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>De eerste stappen zijn enkel in de Engelse taal</para>
          </listitem>
        </itemizedlist>
      </section>
      <section>
        <title>netinstall.iso</title>
        <itemizedlist>
          <listitem>
            <para>Bevat enkel vrije software, voor degenen die geen gebruik willen maken van
niet-vrije software</para>
          </listitem>
        </itemizedlist>
      </section>
      <section>
        <title>netinstall-nonfree.iso</title>
        <itemizedlist>
          <listitem>
            <para>Bevat non-free software (vooral stuurprogramma's, codecs...) voor degenen
die dit nodig hebben</para>
          </listitem>
        </itemizedlist>
      </section>
    </section>
  </section>
  <section>
    <title>Een medium downloaden en controleren</title>
    <section>
      <title>Downloaden</title>
      <para>Zodra u uw iso-bestand heeft gekozen, kunt u deze downloaden via http of
BitTorrent. In beide gevallen krijgt u enige informatie, zoals de gebruikte
spiegelserver en een mogelijkheid naar een alternatief om te schakelen als
de bandbreedte te laag is. </para>
      <para>Bij de keuze voor http ziet u ook wat informatie betreffende
controlegetallen. </para>

      <para><literal>md5sum</literal>, <literal>sha1sum</literal>
en<literal>sha512sum</literal> (de veiligste) zijn tools om de integriteit
van het iso-bestand te controleren. Kopieer een van de controlegetallen (een
reeks alfanumerieke karakters) voor gebruik in de volgende sectie.</para>
      <mediaobject>
<imageobject> <imagedata align="center" fileref="Checking.png"/>
</imageobject></mediaobject>

      <para>Onderwijl zal een venster openen om het eigenlijke iso-bestand te
downloaden:</para>
      <mediaobject>
<imageobject> <imagedata align="center" fileref="Download.png"/>
</imageobject></mediaobject>
      <para>Klik op <emphasis>Bestand opslaan</emphasis>, dan op
<emphasis>OK</emphasis>.</para>
    </section>
    <section>
      <title xml:id="integrity">De integriteit van het gedownloade medium controleren</title>
      <para>De eerdergenoemde controlegetallen zijn digitale vingerafdrukken, die door
een algoritme voor het te downloaden bestand gegenereerd zijn. U kunt het
controlegetal van uw gedownloade iso-bestand vergelijken met dat van het
origineel. Als de controlegetallen verschillen, dan komen de gegevens op uw
iso niet overeen met het origineel. In dat geval kunt u de download beter
overdoen of een reparatie proberen met behulp van BitTorrent.</para>
      <para>Open een terminal (u hoeft niet root te zijn) om een controlegetal voor uw
gedownloade iso-bestand te genereren en:</para>
      <itemizedlist>
        <listitem>
          <para>Om md5sum te gebruiken, typ: <command>md5sum
pad/naar/het/beeldbestand.iso</command></para>
        </listitem>
        <listitem>
          <para>Om sha1sum te gebruiken, typ: <command>sha1sum
pad/naar/het/beeldbestand.iso</command></para>
        </listitem>

        <listitem>
          <para>Om sha512sum te gebruiken, typ: <command>sha512sum
pad/naar/het/beeldbestand.iso</command></para>
        </listitem>
      </itemizedlist>
      <para>Voorbeeld:</para>
      <mediaobject>
<imageobject> <imagedata align="center" fileref="Md5sum.png"/>
</imageobject> </mediaobject>

      <para>vergelijk dan het resultaat (het kan een poosje duren voor dat verschijnt)
met het iso-controlegetal dat Mageia verstrekte.</para>
    </section>
  </section>
  <section>
    <title>Brand of dump het iso-bestand</title>
    <para>De gecontroleerde iso kan nu op een cd/dvd gebrand of op een usb-stick
<quote>gedumpt</quote> worden. Dit is niet hetzelfde als gewoon kopiëren,
want er wordt eigenlijk een opstartbaar medium gemaakt.</para>
    <section>
      <title>Het iso-bestand op een cd/dvd branden</title>
      <para>Zorg, ongeacht met welk programma u dit doet, dat de optie om een
<emphasis>image</emphasis> of beeldbestand te branden wordt
gebruikt. <emphasis>Gegevens</emphasis> of <emphasis>bestanden</emphasis>
branden is NIET juist. Zie <link
ns4:href="https://wiki.mageia.org/en/Writing_CD_and_DVD_images">Mageia's
wiki</link> voor meer informatie.</para>
    </section>
    <section>
      <title>Dump het iso-bestand op een usb-stick</title>
      <para>Alle Mageia ISO's zijn hybride, dat betekent dat u ze op een usb-stick kunt
dumpen, die u dan gebruikt om mee op te starten en het systeem te
installeren.</para>
      <warning>
        <para>Door een beeldbestand op een flash-apparaat te dumpen, wist u elk eerder
bestandssysteem en alle aanwezige gegevens zullen verloren gaan.</para>
      </warning>
      <note>
        <para>Ook zal de enige partitie op het flash-apparaat dan Mageia's iso-partitie
zijn.</para>
        <para>Dus, nadat een iso-bestand van ongeveer 4 GB naar een 8 GB usb-stick
geschreven is, zal deze maar 4 GB groot lijken. Dat is omdat de resterende 4
GB niet langer geformatteerd is en daardoor niet beschikbaar. Om de
originele capaciteit te herstellen, moet u de usb-stick opnieuw formatteren
en partitioneren.</para>
      </note>
      <section>
        <title>Gebruik een grafisch hulpmiddel binnen Mageia</title>
        <para>U kunt een grafische tool gebruiken, zoals <link
ns4:href="https://wiki.mageia.org/en/IsoDumper_Writing_ISO_images_on_USB_sticks">IsoDumper</link></para>
      </section>
      <section>
        <title>Gebruik een grafisch hulpmiddel binnen Windows</title>
        <para>Probeer bijv.:</para>
        <itemizedlist>
          <listitem>
            <para><link ns4:href="http://rufus.akeo.ie/?locale=en_US">Rufus</link> met de
"ISO-image"-optie</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para><link ns4:href="http://sourceforge.net/projects/win32diskimager">Win32 Disk
Imager</link></para>
          </listitem>
        </itemizedlist>
      </section>
      <section>
        <title>Gebruik de commandoregel binnen een GNU/Linux-systeem</title>
        <warning>
          <para>Het is potentieel *gevaarlijk* om dit handmatig te doen. U riskeert
potentieel waardevolle bestaande gegevens te overschrijven als u het
verkeerde doelapparaat  specificeert.</para>
        </warning>
        <orderedlist>
          <listitem>
            <para>Open een terminal</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Word een <emphasis>root</emphasis>-gebruiker (beheerder) met het commando
<command>su -</command> (vergeet het <command>-</command>niet)</para>
            <mediaobject>
<imageobject> <imagedata align="center" fileref="Root.png"/> </imageobject></mediaobject>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Plug uw usb-stick in - maar koppel hem niet aan (dat betekent ook geen
programma of bestandsmanager openen die toegang tot hem kan krijgen)</para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Geef het commando <command>fdisk -l</command></para>
            <mediaobject>
<imageobject> <imagedata align="center" fileref="Fdisk.png"/> </imageobject></mediaobject>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Vind de apparaatnaam van uw usb-stick (d.m.v. zijn grootte),
bijv. <filename>/dev/sdb</filename> in bovenstaande schermafbeelding is een
8GB usb-stick.</para>
            <para>U kunt de apparaatnaam ook met het commando <command>dmesg</command>
vinden. Aan het eind van het volgende voorbeeld, ziet u de apparaatnamen die
beginnen met <filename>sd</filename>. In dit geval is
<filename>sdd</filename> het gezochte apparaat. U ziet ook dat dat  2GB
groot is:</para>
            <para><screen>[72594.604531] usb 1-1: new high-speed USB device number 27 using xhci_hcd
[72594.770528] usb 1-1: New USB device found, idVendor=8564, idProduct=1000
[72594.770533] usb 1-1: New USB device strings: Mfr=1, Product=2, SerialNumber=3
[72594.770536] usb 1-1: Product: Mass Storage Device
[72594.770537] usb 1-1: Manufacturer: JetFlash
[72594.770539] usb 1-1: SerialNumber: 18MJTWLMPUCC3SSB
[72594.770713] usb 1-1: ep 0x81 - rounding interval to 128 microframes, ep desc says 255 microframes
[72594.770719] usb 1-1: ep 0x2 - rounding interval to 128 microframes, ep desc says 255 microframes
[72594.771122] usb-storage 1-1:1.0: USB Mass Storage device detected
[72594.772447] scsi host8: usb-storage 1-1:1.0
[72595.963238] scsi 8:0:0:0: Direct-Access     JetFlash Transcend 2GB    1100 PQ: 0 ANSI: 4
[72595.963626] sd 8:0:0:0: [sdd] 4194304 512-byte logical blocks: (2.14 GB/2.00 GiB)
[72595.964104] sd 8:0:0:0: [sdd] Write Protect is off
[72595.964108] sd 8:0:0:0: [sdd] Mode Sense: 43 00 00 00
[72595.965025] sd 8:0:0:0: [sdd] No Caching mode page found
[72595.965031] sd 8:0:0:0: [sdd] Assuming drive cache: write through
[72595.967251]  <emphasis>sdd</emphasis>: sdd1
[72595.969446] sd 8:0:0:0: [sdd] Attached SCSI removable disk</screen></para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Geef het commando: <command>dd if=pad/naar/het/iso/bestand
of=/dev/sd<replaceable>X</replaceable> bs=1M</command></para>
            <para>Hier is <replaceable>X</replaceable> uw apparaatnaam,
bijv.:<filename>/dev/sdd</filename></para>
            <para>Bijvoorbeeld:<literal> dd
if=/home/gebruiker/Downloads/Mageia-8-x86_64-DVD.iso of=/dev/sdd
bs=1M</literal></para>
            <tip>
              <para>Het kan helpen te weten dat <emphasis role="bold">if</emphasis> staat voor
<emphasis role="bold">i</emphasis>nput <emphasis role="bold">f</emphasis>ile
en <emphasis role="bold">of</emphasis> staat voor <emphasis
role="bold">o</emphasis>utput <emphasis role="bold">f</emphasis>ile</para>
            </tip>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Geef het commando: <command>sync</command></para>
          </listitem>
          <listitem>
            <para>Dit is het einde van het proces, u mag nu uw usb-stick verwijderen.</para>
          </listitem>
        </orderedlist>
      </section>
    </section>
  </section>
</section>